Mówi o tym prof. dr hab. Edyta Gruszczyk-Kolczyńska, która od bardzo dawna zajmuje się dziećmi młodszymi jak i starszymi i ich edukacją. W pewnym momencie swojej kariery zrobiła badania, by sprawdzić jak rzeczywiście wygląda sytuacja predyspozycji matematycznych u dzieci, gdyż był (i nadal jest niestety) duży problem z tym przedmiotem zwłaszcza w szkole. Okazało się, że ponad połowa dzieci ma uzdolnienia matematyczne. Prawdopodobnie my- dorośli również takie predyspozycje mieliśmy.

Są dwa rodzaje zaniedbań u dzieci pod względem nauki matematyki. Pierwsze to zbyt duże tempo, nadmiar informacji lub materiał, do którego dziecko jeszcze nie dojrzało emocjonalnie. Co dzieje się, gdy młody człowiek siada do zadań, których nie rozumie? Zniechęca się. Postawiono przed nim przeszkodę, której nie potrafi przeskoczyć i znikąd pomocy. Wówczas w umyśle takiego dziecka pojawia się myśl, że to jest za trudne (czytaj, matematyka jest za trudna, jest skomplikowana i w ogóle nie dla mnie). Jeżeli materiał nie zostanie zrozumiany, to zostanie luka, a mimo to materiał będzie kontynuowany przez nauczycieli. Informacje, które nie zostały przez dziecko zrozumiane i przyswojone spowodują dalsze komplikacje w nauce tego przedmiotu, ruszy lawina niechęci, zobojętnienia a nawet nienawiści w stosunku do tak pięknego działu nauki. Smutne… a przecież jeszcze nie dawno tak wspaniale szło dziecku liczenie.

Drugim powodem niechęci do nauki matematyki jest brak poziomowania trudności materiału. Otóż te dzieci, które w wieku pięciu lat liczyły w zakresie stu, zaczęły dodawać i odejmować w pamięci jeszcze w przedszkolu idą do szkoły i przez pierwsze miesiące nauki „uczą się” ile to jeden, dwa, trzy i tak do dziesięciu. To powoduje, że nasi młodzi odkrywcy tracą entuzjazm, zapał i chęci. W ich umysłach z kolej powstaje myśl, że matematyka jest nudna i ich potencjał powoli, stopniowo umiera tak jak w przypadku dzieci z trudnościami. W efekcie po przejściu do klasy czwartej większość uczniów nie lubi matematyki i ma z nią problem. A Maria Montessori mówiła: „Podążaj za dzieckiem!”, a nie zrównaj wszystkie do jednego ŚREDNIEGO poziomu!

Pamiętajmy, że dla najmłodszych odkrywanie matematyki to jak stanie się badaczem, odkrywcą i radość z własnych doświadczeń przynosi motywację do tego, by dowiedzieć się jeszcze więcej. Zachęcajmy je do zabawy, w której będą mogły doświadczyć: ilości, ciężaru, długości, objętości, masy, faktury i innych ciekawych dla nich zjawisk matematycznych. Tak jak powiedziała kiedyś Maria Montessori  o dzieciach: „Pomóż mi zrobić to samemu!”, bo dzieci chcą odkrywać matematykę, są jej ciekawe, chcą jej doświadczać. A kiedy już zaczną i poczują satysfakcję i radość z tego, czego same się nauczyły - zostanie to z nimi na zawsze, gdyż nauka poprzez zabawę, doświadczenia i własne eksperymenty to wiedza zdobyta na całe życie, a nie na czas sprawdzianu!

Rozwijając myśl założycielki konwencji Planu Daltońskiego, którą zacytowałam powyżej, uszanujmy dziecięcą pogoń za rozwojem, jego chęć pracy. Po prostu obserwujmy, szykujmy dla niego otoczenie tak, żeby mogło doświadczać, rozwijać się, badać, jednocześnie, żeby te odkrycia były jego odkryciami.

---

Autorka: Patrycja Bieganowska - nauczycielka wychowania przedszkolnego i wczesnoszkolnego z doświadczeniem w nauczaniu systemem Montessori i koncepcji Planu Daltońskiego